Ο πρόωρος τοκετός αφορά στο 1% των μονήρων κυήσεων και το ποσοστό αυξάνει σε δίδυμες και τρίδυμες κυήσεις. Ως πρόωρος χαρακτηρίζεται ο τοκετός πριν από την 36η εβδομάδα της κύησης. Όσο μικρότερη η ηλικία κύησης τόσο πιο ανώριμο το νεογνό και τόσο υψηλότερα τα ποσοστά περιγεννητικής νοσηρότητας και θνησιμότητας.

Ο πρόωρος τοκετός μπορεί να οφείλεται σε ανεπάρκεια τραχήλου, σε πρόωρες συσπάσεις μήτρας και σε πρόωρη ρήξη υμένων.

Ανεπάρκεια τραχήλου

Είναι σημαντικό το ιστορικό της μητέρας και προ της σύλληψης.

• Εάν η μητέρα της μητέρας ή αδερφές της μητέρας είχαν ιστορικό πρόωρου τοκετού σε κύηση καλό θα είναι και στη μητέρα να αρχίσουν νωρίς οι έλεγχοι του τραχήλου με υπερηχογράφημα.
• Εάν έχει γίνει κωνοειδής εκτομή του τραχήλου με νυστέρι.
• Ιστορικό παλίνδρομης έκτρωσης στο 2^ο τρίμηνο κύησης ή ιστορικό πρόωρου τοκετού σε προηγούμενη κύηση.

Αρχίζουμε από τη 12^η εβδομάδα κύησης και επαναλαμβάνουμε τη μέτρηση με κολπικό υπερηχογράφημα κάθε 2 - 3 εβδομάδες έως και την 32^η εβδομάδα.

Σε γυναίκες χωρίς ιστορικό συνήθως γίνεται εκτίμηση υπερηχογραφική του τραχήλου στις 12 και στις 20 - 24 εβδομάδες κύησης.

Οι θεραπευτικές επιλογές όταν ο τράχηλος είναι κοντός ή αρχίζει να μειώνεται είναι η περίδεση τραχήλου και η χορήγηση προγεστερόνης. Ταυτόχρονα προτείνεται και ο σχετικός περιορισμός της δραστηριότητας όπως και η καλή ενυδάτωση της μητέρας.

Όταν η ίδια η μητέρα είχε σε προηγούμενη κύηση επιβεβαιωμένη ανεπάρκεια τραχήλου προτείνεται περίδεση τραχήλου στη 12^η - 14^η εβδομάδα και χορήγηση πρεγεστερόνης.

Σε πολύδυμες κυήσεις προτείνεται η τακτική μέτρηση του τραχήλου από τις 12 εβδομάδες και εάν υπάρχει σταδιακή μείωση του μήκους του τραχήλου περίδεση, καθώς η χορήγηση προγεστερόνης δε βοηθά στην περίπτωση των πολύδυμων κυήσεων.

Πρόωρες συσπάσεις μήτρας

Στην περίπτωση πρόωρων συσπάσεων οι επιλογές έχουν να κάνουν με το στάδιο της κύησης.

Πρέπει να υπάρχει άμεση επικοινωνία με το θεράποντα ιατρό. Κρίνεται σημαντική η χορήγηση στεροειδών που βοηθούν την ωρίμανση των πνευμόνων του εμβρύου και βελτιώνουν τα ποσοστά νεκρωτικής εντεροκολίτιδας.

Υπάρχουν φάρμακα τοκολυτικά που μπορούν να βελτιώσουν τις πρόωρες συσπάσεις σε αρκετές περιπτώσεις. Ταυτόχρονα, κρίνεται σημαντική η καλή ενυδάτωση της μητέρας και ο περιορισμός της δραστηριότητας.

Ο  θεράποντας ιατρός θα προτείνει εάν ο τοκετός πρέπει να γίνει σε νοσοκομείο με μονάδα νεογνών.

Οι λοιμώξεις του γεννητικού συστήματος και του ουροποιητικού ευθύνονται για πρόωρες συσπάσεις της μήτρας, γι' αυτό θα πρέπει να ελέγχονται κάθε φορά.

Πρόωρη ρήξη υμένων

Συνήθως ακολουθεί κάποια από τις ανωτέρω επιπλοκές.

Πρέπει να γίνει εκτίμηση της πρόωρης ρήξης υμένων από τον ιατρό και ανάλογα με το στάδιο κύησης να αντιμετωπιστεί.

Είναι σημαντική και σε αυτές τις περιπτώσεις η χορήγηση στεροειδών ορμονών και αντιβιοτικών. Δεν προτείνεται η χρήση τοκολυτικών σε αυτές τις περιπτώσεις.